Amsterdam, 23 september 2014
‘Driehondervijftig euro voor hypotheekadvies. Belachelijk!’ Een vriend van me was duidelijk niet te spreken over het feit dat hij een rekening kreeg gerepresenteerd van de adviseur die hem hielp bij het afsluiten van een hypotheek. Sinds begin dit jaar is er een wet van kracht die zogenaamde provisies verbiedt: Vergoedingen die productaanbieders betalen aan tussenpersonen of banken voor de distributie van hun producten. Door het provisieverbod worden kosten die eerder verwerkt waren in de prijzen van bijvoorbeeld hypotheken, verzekeringen of beleggingsproducten ineens zichtbaar.
Het idee hierachter is uiteraard dat de financiële wereld gezonder wordt en eerlijkere producten gaat aanbieden waarvan de kosten inzichtelijker zijn. Zo kunt u beter beslissen. Maar blijkbaar leidt deze transparantie ook tot verontwaardiging. Het feit dat een adviseur ineens als graaier wordt betiteld geeft aan dat de consument soms onvoldoende in staat is te bepalen welke werkzaamheden er aan de voor- en achterkant uitgevoerd zijn. Een goed product of advies kost nu eenmaal geld.
Ook schuilt in de wetswijziging een gevaar. Consumenten kiezen voor het goedkoopste of erger nog, schakelen geen deskundige in en rommelen zelf wat aan. Want waar het gros vroeger niet maalde wat een bemiddelaar ontving als ze maar een oplossing kregen, zo graag houden we nu de hand op de knip of worden op z’n minst boos. De wetgeving streeft wat dat aangaand dus misschien wel haar doel voorbij. Ja, het maakt financiële producten en diensten transparanter. Maar het werkt ook risico in de hand.
Waarom vinden we het toch zo erg als er kosten gemoeid zijn met financiële diensten? Ik sla ook niet op tilt als ik weet dat de supermarkt 4 procent marge maakt op een pak melk. Gelooft u mij, toen de kosten verborgen waren, werd er zeker in het verleden soms grof verdiend aan afsluitprovisies. Geen consument die daarom maalde, zolang hun probleem maar opgelost was. Deze nieuwe wet zadelt ons wat dat aangaat enkel met een probleem op: De pijn dat we nu weten wat we betalen. Wij Nederlanders houden van die ondoorzichtige kostenstructuren.